اپیدمیولوژی آسکاریازیس و تعیین شدت آلودگی آن در شهر همدان در سال ۱۳۸۰

آسکاریس شایع ترین انگل موجود در جهان است. مطالعات انجام شده در ایران و در غرب کشور آلودگی بالایی به انگل آسکاریس را نشان داده است. مطالعه شیوع آلودگی و سیمای اپیدمیولوژیک آن جهت تدوین استراتژی برنامه کنترل و مبارزه با انگل ضروری است. همچنین استان همدان بطور اعم و شهر همدان بطور اخص از قطب های سیاحتی و گردشگری ایران محسوب می شود و مطالعه وضعیت موجود و تدوین راهکار مناسب برای تامین محیطی سالم و بهداشتی ازنظر جذب گردشگران حائز اهمیت شایانی است. با توجه به اینکه در مناطق روستایی استان یک برنامه درمان همگانی آسکاریازیس به مدت 5 سال اجرا و در باره آخرین وضعیت شیوع آلودگی مطالعه جامعی انجام شده بود، ضرورت داشت در شهر همدان نیز که هیچ مداخله کنترلی در آن صورت نگرفته است آخرین وضعیت اپیدمیولوژیک آسکاریازیس مورد بررسی قرار گیرد. به همین منظور این مطالعه با هدف تعیین میزان شیوع و شدت آلودگی به انگل آسکاریس در شهر همدان در سال 1380 انجام گرفت.           با نمونه گیری خوشه ای تصادفی دو مرحله ای از کل مناطق شهری همدان تعداد 580 نفر انتخاب ، از آنها نمونه مدفوع تهیه و با روش فرمل اتر آزمایش شد. دراین مطالعه علاوه بر تعیین میزان آلودگی ، شدت آن نیز با شمارش تعداد تخم کرم در هر گرم مدفوع با روش استل اصلاح شده در افراد آلوده تعیین و خصوصیات اپیدمیولوژیک افراد مثل سن، جنس، میزان تحصیلات، نوع آب آشامیدنی و... ثبت شد.           میانگین آلودگی به انگل آسکاریس در شهر همدان 19.5% بود. منطقه شهرک فرهنگیان که در حاشیه شهر قرار دارد با 28.5% بیشترین آلودگی و منطقه بلوار مدنی در منطقه مرکزی شهر با 12.7% کمترین آلودگی را دارا بود(p<0.02). بالاترین آلودگی از نظر سنی در سنین 40-31 سال ( 33.8%) (p<0.04) و از نظر جنس در زنان (23.9%) (p<0.004)مشاهده شد. از نظر شدت آلودگی 59.3% افراد دارای آلودگی خفیف و بقیه دارای آلودگی متوسط بودند. آلودگی شدید مشاهده نشد. میانگین تعداد تخم در هر گرم مدفوع 7129 عدد بود. تنها در 48.7% افراد آلوده تخم بارور مشاهده شد.            با توجه به یافته های موجود و در مقایسه با مناطق روستایی، هنوز شهر همدان از نظر آلودگی به انگل آسکاریس دارای مشکل قابل توجهی است و ضرورت اندیشیدن راه کار مناسب برای رفع این مشکل به شدت احساس می شود. با این میزان آلودگی اجرای درمان همگانی، حتی در برخی گروههای جمعیتی خاص، توجیه علمی ندارد و فقط آموزش بهداشت و درمان انتخابی موارد آلوده توصیه می گردد.